SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA
HỆ THỐNG TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH KON TUM
I. ĐỐI VỚI TAND TỈNH KON TUM:
Ngay sau khi Cách mạng tháng tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập; ngày 13/9/1945, thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký ban hành Sắc lệnh số 33C thiết lập các Tòa án quân sự trên toàn lãnh thổ nước Việt Nam mới. Từ đó, hệ thống Tòa án các cấp được thành lập, hoàn thiện và phát triển. Gắn liền với sự phát triển, lớn mạnh của đất nước, của hệ thống Tòa án nhân dân, Tòa án nhân dân tỉnh Kon Tum được thành lập.
Sau khi miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất (30/4/1975), cùng với việc xây dựng chính quyền địa phương ở các tỉnh phía Nam thì Tòa án nhân dân các địa phương cũng được thành lập, trong đó có Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai - Kon Tum. Trong giai đoạn 1975-1985, hệ thống Tòa án nhân dân tỉnh có nhiệm vụ trọng tâm xét xử trấn áp bọn phản cách mạng là ngụy quân, ngụy quyền không chịu cải tạo, bọn FULRO lẩn trốn ngoài rừng hoạt động tập kích khủng bố cán bộ và nhân dân. Nhằm bảo vệ Đảng và chính quyền cách mạng trong tỉnh, góp phần củng cố và xây dựng chính quyền ở địa phương vững mạnh, cải tạo và xây dựng chủ nghĩa xã hội trên địa bàn tỉnh, các cán bộ, công chức, Thẩm phán trong tỉnh đã kiên định lập trường chính trị, nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, phối hợp tốt với các cơ quan trong khối nội chính và các cơ quan hữu quan kịp thời đưa ra xét xử các vụ án hình sự về các tội phản cách mạng, phá hoại an ninh chính trị, chính sách đoàn kết dân tộc, xâm phạm trật tự an toàn xã hội. Giải quyết các tranh chấp dân sự xảy ra trên địa bàn tỉnh, nhằm góp phần bảo vệ vững chắc chính quyền, bảo vệ cuộc sống bình yên hạnh phúc của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và của công dân.
Bước sang giai đoạn 1986-1990, đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, Tòa án nhân dân tối cao, hệ thống Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai – Kon Tum đã phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Bằng hoạt động của mình, trong giai đoạn này các Tòa án đã góp phần to lớn vào việc củng cố lòng tin của nhân dân vào Đảng, góp phần làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.
Đến năm 1991, sau một thời gian sáp nhập chung cùng Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai thành tỉnh Gia Lai - Kon Tum. Ngày 12/8/1991, tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa IX đã nhất trí chia tách tỉnh Gia Lai - Kon Tum thành 2 tỉnh: Gia Lai và Kon Tum.
Cùng với việc tái lập tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh Kon Tum được thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 10/1991, với tổng số biên chế của Tòa án nhân dân tỉnh lúc bấy giờ chỉ có 09 người từ Gia Lai đến (cụ thể: có 04 Thẩm phán (01 Thẩm phán giữ chức vụ Quyền Chánh án), 02 Thư ký, 01 chuyên viên, 01 Kế toán và 01 nhân viên) và 01 Thẩm phán được điều động từ Tòa án huyện Sa Thầy về.
+ Về cơ cấu tổ chức bộ máy: Khi mới thành lập, TAND tỉnh Kon Tum chưa các Tòa, Phòng, Văn phòng. Đơn vị chủ quản: Bộ Tư pháp quản lý TAND tỉnh.
+ Về đội ngũ lãnh đạo: chỉ có 01 đồng chí Thẩm phán giữ chức vụ Quyền Chánh án.
Từ một đơn vị khi mới thành lập chỉ có 10 biên chế, trong đó có 05 Thẩm phán làm công tác xét xử, đội ngũ cán bộ của Tòa án vừa thiếu, vừa yếu; cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc còn nhiều thiếu thốn, đời sống của công chức còn gặp rất nhiều khó khăn. Đến nay, Tòa án nhân dân tỉnh Kon Tum đã được kiện toàn và vững mạnh, cụ thể:
+ Về đội ngũ công chức và người lao động: có 38/42 biên chế và 05 HĐLĐ theo NĐ68.
+ Về cơ cấu tổ chức, bộ máy: Có 03 Tòa chuyên trách (Dân sự, Hình sự, Hành chính); 03 Phòng chức năng khác (Phòng Tổ chức cán bộ, thanh tra và TĐKT, Phòng Kiểm tra nghiệp vụ và THA, Văn phòng).
+ Về đội ngũ lãnh đạo chủ chốt: có 01 Chánh án, 02 Phó Chánh án (đủ chỉ tiêu theo quy định); 01 Chánh tòa Dân sự, 01 Chánh tòa Hình sự, 01 Chánh tòa Hành chính, 01 Trưởng phòng, 01 Chánh Văn phòng, 01 Phó Chánh tòa, 02 Phó Trưởng phòng (trong đó có 01 Phó Phòng được giao phụ trách Phòng) và 01 Phó Văn phòng.
Trải qua 30 năm hoạt động (từ năm 1991-2021), Tòa án nhân dân tỉnh Kon Tum không ngừng được kiện toàn về tổ chức, bộ máy và đội ngũ công chức ngày càng lớn mạnh và trưởng thành.
II- ĐỐI VỚI TAND CẤP HUYỆN:
Tòa án nhân dân cấp huyện lúc bấy giờ chỉ có 05 đơn vị1 và chịu sự quản lý của Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum. Đến tháng 08/2002, khi thực hiện Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2002, Tòa án nhân dân tỉnh nhận bàn giao 08 TAND huyện và thị xã Kon Tum từ Sở Tư pháp sang, với tổng biên chế được giao cho là: 48/49 biên chế, trong đó có 16 Thẩm phán.
Năm 2005, thành lập Tòa án nhân dân cấp huyện Tu Mơ Rông; tháng 7/2015, thành lập thêm Tòa án nhân dân huyện Ia H’Drai nâng tổng số Tòa án nhân dân cấp huyện lên 10 đơn vị, với tổng số biên chế 91người, trong đó có 47 Thẩm phán.
Đến nay, Tòa án nhân dân hai cấp đã thực hiện được 120/124 người (trong đó có 48 Thẩm phán trung và sơ cấp) và có 33 nhân viên hợp đồng lao động theo NĐ 68 (lái xe, bảo vệ, tạp vụ).
- Lãnh đạo TAND tỉnh qua các thời kỳ (kể từ năm 1991 đến nay):
+ Chánh án: Nguyễn Xuân Vớn, Đinh Văn Hà, A Brao Bim, Nguyễn Văn Dũng và Đỗ Thị Kim Thư (đương nhiệm).
+ Phó Chánh án: Đinh Văn Hà, Phạm Thanh Hà, Trần Thị Triều, A Tem, Đỗ Thị Kim Thư.
Đội ngũ Lãnh đạo Tòa án tỉnh, lãnh đạo các Tòa, Phòng của Tòa án nhân dân tỉnh và Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện được kiện toàn cơ bản, đã đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ chính trị tại địa phương và khắc phục sự thiếu hụt Thẩm phán cũng như các chức danh quản lý ở Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Kon Tum.
- Để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị mà ngành và địa phương giao, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Kon Tum ngoài việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn mà ngành cấp trên giao, TAND hai cấp còn thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương theo như: nhận kết nghĩa và giúp đỡ các thôn, làng, xã đặc biệt khó khăn theo NQ04 của Tỉnh ủy. Hàng năm vào các ngày lễ, tết … các đơn vị đều thăm, tặng quà các gia đình chính sách, hỗ trợ vật nuôi, cây giống để giúp bà con phát triển kinh tế thoát nghèo. Qua đó, góp phần vào việc xây dựng, phát triển chung của tỉnh Kon Tum.
Để ghi nhận thành tích đó, năm 2021, Tòa án nhân dân tỉnh đã được UBND tỉnh tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác giúp đỡ xã kết nghĩa.
III- VỀ HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO VÀ CÁC THÀNH TÍCH ĐẠT ĐƯỢC:
Trong những năm qua, hệ thống Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Kon Tum đã thụ lý, giải quyết xét xử án hàng năm đều đạt chỉ tiêu thi đua đề ra; tỷ lệ án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan dưới mức quy định của Tòa án nhân dân tối cao. Số lượng án của Tòa án nhân dân hai hai cấp giải quyết ngày càng tăng, tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng, nhất là các tội phạm về ma túy, về quản lý và bảo vệ rừng… hết sức phức tạp và tinh vi hơn. Các tranh chấp dân sự, đặc biệt là tranh chấp về quyền sử dụng đất, về vay nợ do giấy tờ không đầy đủ, thủ tục khi giao dịch không chặt chẽ. Án hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài ngày càng phức tạp hơn. Các vụ án hành chính liên quan đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc đến cơ quan chính quyền các cấp. Để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng xét xử, Tòa án hai cấp đã tổ chức và hưởng ứng các phong trào thi đua bám sát chủ đề trong hệ thống Tòa án nhân dân là “Trách nhiệm, kỷ cương, chất lượng, vì công lý”; thực hiện chủ đề thi đua xuyên suốt “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” với phương châm “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân” gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và thực hiện nghiêm Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XI, Khóa XII) của Đảng. Nhằm nâng cao chất lượng giải quyết các loại án, BCS Đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tỉnh đã đề ra các biện pháp như: Tăng cường, phối hợp tốt với các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan có liên quan trong quá trình giải quyết vụ án. Đặc biệt, đã xây dựng Quy chế phối hợp giữa Tòa án nhân dân tỉnh với Uỷ ban nhân dân tỉnh trong việc giải quyết các vụ án hành chính, dân sự, Hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, hình sự. Nâng cao chất lượng, đẩy nhanh tiến độ giải quyết, xét xử các loại án, đảm bảo đúng quy định của pháp luật về thời hạn xét xử; không xét xử oan, bỏ lọt tội phạm; bảo đảm xét xử nghiêm minh; ra bản án, quyết định đúng pháp luật. Đổi mới cách thức tổ chức phiên tòa để đảm bảo thực hiện nguyên tắc tranh tụng; trao đổi nghiệp vụ hàng tuần, nhất là những vụ án phức tạp, còn có nhiều quan điểm khác nhau về giải quyết vụ án; chú trọng và nâng cao chất lượng hòa giải, tăng cường tỷ lệ hòa giải thành trong các vụ án dân sự công tác đối thoại trong các vụ án hành chính, ....
Với những thành tích đã đạt được trong thời gian vừa qua, tập thể và cá nhân của hệ thống Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Kon Tum đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như: Huân chương Lao động hạng Nhì cho 01 cá nhân2; Huân chương lao động Hạng Ba cho 01 tập thể3 và 02 cá nhân4; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho 02 cá nhân5; có 23 lượt tập thể được công nhận “tập thể Lao động xuất sắc”, đặc biệt trong đó có đơn vị TAND thành phố Kon Tum đã 02 lần được tặng cờ thi đua Tòa án nhân dân và 01 lần được tặng cờ thi đua Chính phủ; Tòa án nhân dân tỉnh được tặng cờ thi đua TAND; Tòa án nhân dân huyện Đắk Hà được 01 lần tặng cờ thi đua Tòa án nhân dân. Có 02 cá nhân được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn quốc”; có 10 lượt cá nhân được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua Tòa án nhân dân” và có nhiều lượt công chức được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”, được Bằng khen của Chánh án TAND tối cao và của Chủ tịch UBND tỉnh, v.v…
Qua quá trình phát triển theo từng giai đoạn lịch sử của tỉnh nhà và đất nước, đến nay Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Kon Tum đã ổn định về mặt cơ cấu tổ chức và hoạt động theo Luật tổ chức TAND năm 2014. Bằng hoạt động của mình, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Kon Tum đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, giữ vững trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Kon Tum. Nhìn lại chặng đường đã đi qua, với sự rèn luyện, nỗ lực không ngừng của đội ngũ công chức và người lao động, tin tưởng rằng, hệ thống Tòa án hai cấp tỉnh Kon Tum tiếp tục giữ vững truyền thống, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2021, tạo tiền đề và động lực để tiếp tục vững bước trên chặng đường tiếp theo./.
*1 TAND thị xã Kon Tum, TAND các huyện: Đắk Tô, Đắk Glei, huyện Sa Thầy và KonPlong
*2 Đ/c Đinh Văn Hà
*3 TAND tỉnh
*4 Trần Thị Triều, Lý Thành Lê
*5 Lý Thành Lê, Lê Văn Lang
Loading...
